در این مذاکرات که در سطح کارشناسان 2 کشور در حال برگزاری است و تا پنجشنبه با مذاکرات معاونان وزرای 2 کشور ادامه می‌یابد، بندهایی از قرارداد صادرات گاز ایران به هند و پاکستان نهایی و متن قرارداد برای امضای مقامات 2 کشور اجرای طرح تهیه می‌شود.
مذاکرات 15 ساله طرح خط لوله صادرات گاز ایران به شبه قاره هند که به خط لوله صلح موسوم شده ، 15 سال است که ادامه دارد .
به‌رغم پیگیری و تلاش فراوان جمهوری اسلامی ایران برای اجرایی شدن این طرح، پیشرفت آن مطابق انتظار و متناسب با تلاش‌های انجام شده نبوده است.پس از برگزاری ده‌ها دور مذاکرات هیات‌های بلندپایه 3 کشور ایران،پاکستان و هند و نشست‌های کارشناسی، این مذاکرات هنوز به نتایج ملموس و قابل توجه نرسیده است.
باوجود اعلام توافق3 کشور در مورد نرخ فروش گاز صادراتی ایران، هنوز هند موضع رسمی خودرا در این باره اعلام نکرده است. هند پیش از اعلام موضع رسمی خود در باره قیمت خرید گاز از ایران خواهان مشخص شدن هزینه ترانزیت گاز از پاکستان است و برای سقف قیمت نهایی گاز در مرز این کشور با هند چانه می‌زند.
مسئولان هندی در مذاکرات سه جانبه قیمت مشخصی برای گاز تعیین می‌کنند و خواهان کاهش هزینه ترانزیت یا کاهش هزینه خرید گاز از ایران هستند تا قیمت مورد نظر آنان در جمع هزینه‌های خرید گاز حاصل شود.
در مذاکرات معاونان وزرای 3کشور همواره موضوع اصلی بحث به‌رغم برخی توافق‌ها که عمده آن بین ایران و پاکستان حاصل شده است، حول محور درخواست توافق 2 کشور با قیمت مورد نظر هند سپری شده است.
این در حالی است که به اعتقاد برخی منابع با توجه حسن نیت جمهوری اسلامی در مذاکرات و تلاش‌های وزارت خارجه کشورمان بیش از حد انتظار نگرانی‌های طرف‌های هندی در این طرح مورد توجه قرار گرفته است.
به‌رغم این گام‌ها ولی همچنان تعلل از جانب هند ادامه دارد و حتی نوعی بی‌تفاوتی در قبال سال‌ها مذاکرات انجام شده در مورد این طرح از جانب مسئولان ایرانی احساس می‌شود؛ این بی‌تفاوتی با اعلام انجام دور جدید مذاکرات در تهران که هفته نخست مهر‌ماه طبق برنامه‌های از پیش اعلام شده بدون حضور هند به‌رغم دعوت از این کشور به شکل جدید‌تری آثار خودرا نشان داد.
این رویداد به موضع سخت سرپرست وزارت نفت کشورمان منجر شد که در آخرین اظهارات خود در مورد طرح خط لوله صلح اعلام کرد، ایران نمی‌تواند برای نهایی کردن قرارداد 7 میلیارد دلاری صادرات گاز بیش از این برای پاسخ و همکاری هند منتظر بماند.
غلامحسین نوذری هشدار داد، اگر هند در مذاکرات به وقت کشی و بی‌تفاوتی ادامه دهد، مذاکرات اجرای طرح را تنها با کشور پاکستان ادامه خواهیم داد.
وی همچنین ابراز داشت: مقامات پاکستانی به‌طور قطع برای گفت‌وگوهای نهایی سازی این طرح هفته آینده به ایران خواهند آمد اما حضور نمایندگان هندی هنوز قطعی نشده است.
نوذری در جمع خبرنگاران افزود: ترجیح ما برگزاری یک نشست سه جانبه است، با این وجود این مذاکرات با طرف پاکستانی سریعتر پیش می‌رود.
حجت الله غنیمی‌فرد، نماینده ایران در مذاکرات طرح خط لوله صلح، نیز خبرداده است که ایران از طرف هندی برای حضور در‌این دور از مذاکرات دعوت به عمل آورده است اما تاکنون معلوم نیست که این کشور در مذاکرات حضور خواهد داشت.
تشدید موضع ایران و تأکید مقامات ایران بر نارضایتی از روند واکنش‌های هند به روند مذاکرات به واکنش‌هایی در هند منجر شد.
این واکنش از سوی وزیر علوم و تکنولوژی هند انجام شد که در پاسخ به خبرنگاران در مورد تأثیر توافق هسته‌ای هند و آمریکا بر طرح خط لوله صلح که از وی سوال کرده بودند.
به گزارش ایرنا،کاپل سیبال در پاسخ تأکید کرده است که توافق هسته ای دهلی نو - واشنگتن و خط لوله ایران- پاکستان- هند به یکدیگر ارتباطی ندارند.
وی همچنین گفته است، دولت از طرح خط لوله گاز حمایت می‌کند و در حال پی گیری آن است. وی برخی گزارش‌های منتشره مبنی براینکه هند پیگیری طرح احداث خط لوله گاز را متوقف کرده است، رد کرد و متذکرشد، دولت متبوعش از توافق با تهران در زمینه خط لوله گاز حمایت می‌کند.
وزیر علوم و تکنولوژی هند همچنین در واکنش به سخنان غلام حسین نوذری در مورد عدم پیگیری مذاکرات از سوی هند خاطر نشان کرده است که دولت هنوز به مذاکرات در این زمینه ادامه می‌دهد.
این موضع هند چشم‌انداز جدیدی را بازتاب نمی‌دهد و بر مواضع پیشین این کشور تأکید می‌کند، به‌رغم این‌که تا کنون در پی چند دور مذاکره سه جانبه گام‌های مهمی به سوی اجرایی شدن طرح به پیش برداشته شده است.
نیاز هند به انرژی بویژه گاز انکار ناپذیر است.
دولت هند اگرچه برنامه وسیعی برای آینده انرژی این کشور مبتنی بر تنوع بخشی به منابع تأمین انرژی و حتی تأمین بخشی از آن از طریق اکتشاف گاز و نفت در این کشور گذاشته است، ولی واردات گاز با توجه به چشم‌انداز این سوخت در آینده بازار سرمایه گذاری مثبت و همسو با منافع هند است.
جای بحث و تأکید نیست که افزایش قیمت نفت در روزهای اخیر که باردیگر قیمت‌های بی‌سابقه‌ای را در بازار به ثبت رسانده تصویر روشنی از محدودیت منابع انرژی است و ایران به‌عنوان دومین دارنده منابع گاز جهان از جایگاه خود در بازار جهانی گاز آگاه است و به همین دلیل برای فروش گاز با تقاضای بالایی روبه‌روست.
هند نیز برای واردات گاز گزینه‌های زیادی ندارد. در عین حال مسیر خط لوله صادراتی ایران اقتصادی‌ترین و امن‌ترین مسیر برای احداث خط لوله و تأمین انرژی برای هند است.
شکی نیست با توجه به همه جوانب طرح خط لوله صلح یک بازی برد- برد برای همه طرف‌های آن است و علاوه بر بازده اقتصادی همانگونه که از نامی که برای آن برگزیده شده است به صلح و دستی و استحکام روابط میان طرفین با تأمین توسعه اقتصادی منجر می‌شود.
حال باید انتظار کشید و دید تأمین امنیت منبع مطمئن انرژی برای حفظ منافع ملی تا چه حد بر تصمیم گیری مقامات هندی مؤثر خواهد بود.
آنچه روشن است ایران برای مدت طولانی نمی‌تواند در انتظار تصمیم گیری هند باشد.روز دوشنبه مذاکرات خط لوله صلح بین ایران و پاکستان بدون حضور نمایندگان هند در تهران آغاز شد. هند در تازه‌ترین موضع خود در قبال آغاز مذاکرات در تهران تأکید کرده است تا حل کامل مسائل دو جانبه هند و پاکستان در نشست سه جانبه این طرح شرکت نخواهد کرد.
به نوشته روزنامه ایندین اکسپرس، هند افزوده در دور هفتم نشست سه جانبه طرح 8 میلیارد دلاری صادرات گاز تا زمانی‌که برخی مسائل مهم مورد اختلاف دوجانبه بین این کشور و پاکستان حل نشود، شرکت نخواهد کرد.
وزارت نفت هند در پاسخ به نامه دعوت حجت‌الله غنیمی‌فرد، نماینده ویژه وزارت نفت ایران در مذاکرات خط لوله صلح، اعلام کرده است: قبل از آنکه 3 کشور بتوانند درباره یک سند سه جانبه گفت‌وگو کنند، دهلی نو و اسلام آباد باید برخی مسائل مورد اختلاف دو جانبه را حل و فصل کنند.
به نوشته این روزنامه اس.ساندارشان، معاون وزیر نفت و گاز طبیعی هند در نامه خود تأکید کرده است: همچون گذشته اعلام می‌کنیم، مسائل بین 2 کشور هند و پاکستان از جمله تعرفه ترانزیت برای عبور گاز ایران از خاک پاکستان در ابتدا باید حل شود.در این نامه همچنین به مسئله پیشنهاد ایران مبنی بر بازنگری در قیمت گاز اشاره شده که باید بین طرفین حل و فصل شود.
پاکستان و ایران بارها اعلام کرده‌اند که اگر هند علاقه‌ای به اجرای این طرح نداشته باشد این طرح به‌صورت دوجانبه اجرایی می‌شود.
